چکیده مقاله :
محدودیت منابع انرژي ، آلودگی محیط زیست ، هزینه هاي هنگفت بالا دسـتی در توسـعه منـابعانرژي همگی مسائلی است که دولتهاي کشورهاي توسعه یافته و در حال توسعه را به خود مشغولکرده است. در این میان اختصاص 40 درصد منابع انرژي به بخـش سـاختمان ، کنتـرل و بهینـهسازي مصرف انرژي در این بخش را بیش از پیش حائز اهمیت می سازد .
وجود الگوهاي نادرست مصرف انرژي و شدت بالاي آن که در کشور ما به مراتب بیش از متوسطاستانداردهاي جهانی می باشد و تولید و انتشار آلاینده هـاي زیـست محیطـی یکـی از معـضلاتفراروي دولت می باشد که باعث اهمیت دو چندان ارایه راهکارهاي عملـی بهینـه سـازي مـصرفسوخت و انرژي در کشور ما می گردد. این مهم نگارندگان این مقاله را بر آن داشت تـا در اوایـلسال 1381 فاز تحقیقاتی طرح ” سیستم مدیریت هوشمند انرژي در تأسیسات حرارتی ساختمان ” را با همکاري و حمایت سازمان بهینه سازي مصرف سوخت کشور با موفقیـت اجـرا نماینـد. هـماکنون تعدادي از این سیستم در ساختمانهاي مسکونی و غیر مسکونی با کاربریهاي متفاوت نـصبو راه اندازي شده است .
در این مقاله سعی بر آن است تا با ارائـه مشخـصات طـرح فـوق ، بـه ویژگیهـاي منحـصر بفـردروشهاي نوین کنترل تأسیسات حرراتی ساختمان پرداخته شود. استفاده از این سیستم امکـاندسترسی به صرفه جویی در مصرف انرژي تا 25 درصد در ساختمانهاي مسکونی و تا 65 درصد درساختمانهاي غیر مسکونی و اداري را فراهم می سازد .
مقدمه
امروزه امکانات و تسهیلات در نظر گرفته شده در یک ساختمان نقش بسیار حیـاتی را در موفقیـتسازمان استفاده کننده از آن ایفا می نماید که باعث افزایش بـازدهی و بهینـه سـازي عملکـرد آنسازمان می شود. بودجه اندك، بالا رفتن تصاعدي هزینه انرژي ، بهره برداري و نگهداري، مسائلو مشکلات پرسنلی، حفاظت و کنترل تردد پرسنل وبازدید کنندگان، کـاهش خـسارتهاي ناشـی ازوقوع حریق یا سهل انگاري انسانی و ایجاد شرایط محیطی مناسب، صاحبان و مدیران سـاختمانهارا مجبور می سازد که در صدد پیاده سازي روشهاي جدیدي بـه منظـور کـاهش هزینـه هـاي، سوخت بهره برداري وبهبود قدرت رقابت بنمایند. علاوه بر آنکه زمینه را براي رفاه و ایمنی بیـشترو همچنین افزایش نظارت و مدیریت سازمان با استفاده از امکانات کامپیوتري و مخابراتی فـراهمآورد.
سیستم مدیریت هوشمند ساختمان، تدارك کننده تمامی امکانات و تسهیلات لازم جهت رفعمشکلات و مسائل فوق الذکر می باشد که به کاربر امکان کنترل محیط، بهینه سازي مصرف انرژي، رفاه نیروي کار، ایمنی و نظارت مستمر و غیرمستمر از هر مکانی را فراهم می سازد و شامل زیر ساخت هاي لازم جهت کنترل تاسیسات مکانیکی و الکتریکی، تهویه مطبوع، روشنائی ،اعلام و اطفاي حریق، امنیت و مراقبت، کنترل آسانسورها و سایر اجزاء ساختمان می باشد. در بحث هوشمندسازي ابنیه دو گفتار عمده می توان اشاره نمود.
تاملی بر صنعتی سازي ساختمان
ساختمان یکی از اهداف اصلی در گرایش به صنعتی سازي عملیات اجرایی ساختمان، افزایشسرعت کی از اهداف اصلی در گرایش به صنعتی سازي عملیات اجرایی ساختمانی، افزایش سرعت و ارتقا کیفیت ساخت و ساز می باشد .
دربسیاري از برنامه ریزي هاي اجرایی ساختمانی به طور عام و ساخت وتولید مسکن به صورت خاص، سرعت عملیات اجرایی نقش تعیین کننده اي در انتخاب سیستم صنعتی مورد بررسی سیستم هاي ساختمانی صنعتی موجود در کشور نشان دهنده آن است که اغلب این سیستم ها قادر به اجراي سیستم سازه اي ساختمان در مدت زمان هاي کوتاه و با کیفیت مناسب می باشند سازه هاي بتنی و یا فولادي و حتی سازه هاي فولادي متشکل از عناصر و پروفیل هاي نورد سرد هر یک قادرند زمان اجراي سازه و یا سفت کاري ساختمان رابه مقدار قابل ملاحضه اي نسبت به روش هاي متعارف ساخت و ساز کاهش دهند.ار نکات قابل توجه مسائل مالی این گونه پروژه ها ست تامین مالی پروژه هایی با روش هاي صنعتی نیازمند مکانیسمی متفاوت از روش هاي متعارف است حجم سرمایه گذاري اولیه بالا در شروع پروژه ها و تخصیص اعتبار مورد نیاز در طی پروژه نحوه پرداخت متفاوتی را به پیمانکارایجاب می کند.
بدیهی است روال پرداخت هاي متعارف قراردادهاي تیپ سازمان مدیریت و برنامه ریزي کشور براي این منظور می باید تعدیل و اطلاح گردد. از آنجایی که بخش قابل توجهی از هزینه هاي اجرا صرف خرید مواد و مصالح و ابزار مورد نیاز سیستم صنعتی ساختمان می باشد لذا با تخصیص مناسب اعتبار اجرا و شروع عملیان اجرایی می توان افزایش هزینه هاي اجرا در اثر طول زمان ساخت و تاثیر تورم بر آب را کنترل نمود و بدین ترتیب هزینه تمام شده ساختمان را کاهش داد .
مردیریت اجرایی کارگاه هایی که با روش صنعتی به اجرا ي بنا می پردازند از ارکان برنامه ریزي و اجراي پروژه می باشد. تنظیم مراحل اجرا و هماهنگ سازي اجراي روش هاي صنعتی و سنتی و احتراز و اتلاف زمانی پروژه ها از هنرهاي مدیریت این مجموعه می باشد لذا نظام مدیریت این نوع کارگاه ها نیز میباید متحول گردیده و تابع روش مدرن مدیریتی گردد. برنامه ریزي اجرایی پیشبرد عملیات اجرایی مستلزم دانش و تجربه لازم و شناخت سیستم انتخابی اجراي ساختمان می باشد . مدیریت اجرا در نظام صنعتی ساخت درهمان مرحله طراحی ساختمان می باید فعال داشته تا با انتقال تجارب عملی خود به تیم طراحی و لحاظ نقطه نظرات کارشناسی و هنري گروه طراحی در تهیه تدارکات لازم براي اجرا به ارتقا کیفی و کمی محصول (ساختمان) کمک نمود.
سیستم هاي تاسیساتی ساختمانی رایج در ایران گرچه نسبت به ده هاي گذشته سیر تکاملی خود را طی نموده اند و تجهیزات و ماشین آلات مربوطه از لحاظ کیفیت و میزان بهره وري پیشرفت هاي قابل ملاحظه اي داشته اند ولی از لحاظ سرعت عملیات اجرا پیشرفت چشمگیري به وجود نیامده است . اجرا تاسیسات ساختمان از مهم ترین بخش هاي زمان بر پروژه است و می باید ضمن هماهنگی کامل با معماري سیستم هاي جدیدي را معرفی نمود تا سرعت اجرا و احتمالاپیش ساختگی واحد هاي تاسیساتی را امکان پذیر ساخت تا در مجموع بتوان زمان اجرا را کاهش داد.
در روش تولید صنعتی ساختمان می توان فضاهاي ساختمان را به صورت مدول هاي تاسیساتی به نحوي طراحی نمود که کل لوله کشی آب سد و گرم و فاضلاب به طور جداگانه طراحی و اجرا گردیده و به صورت پانل هاي پیش ساخته به بنا متصل کرد حتی مدول هاي تاسیساتی براي سیستم هاي گرمایش و سرمایش را نیز می توان به صورت پیش ساخته طراحی و اجرا نمود تا بدین ترتیب سرعت و دقت اجرایی بخش تاسیسات مکانیکی ساختمان را ارتقابخشید .
مفاهیم اولیه:
تعریف ساختمان هوشمند :
بطور کلی ساختمان هوشمند ، ساختمانی است که مجهز به یک زیر ساختار ارتباطاتی قوي بوده که می تواند به صورت مستمر نسبت به وضعیتهاي متغیر محیط عکس العمل نشان داده و خود را با آن ها وفق دهد و همچنین به ساکنین ساختمان این اجازه را می دهد که از منابع موجود به صورت موثرتري استفاده نموده و امنیت و آرامش آنها را افزایش دهد
به دیگر سخن تجهیز ساختمان به مجموعه ادوات و تجهیزاتی که به منظور افزایش کارائی و بهره وري وایجاد محیطی مطبوع براي ساکنین آن طراحی و اجرا میگردند، هوشمند سازي ساختمان نامیده میشود. بزبان ساده تر هوشمند سازي را میتوان به تبدیل یک ساختمان معمولی و سنتی به فضائی که خودرا با شرایط محیطی درونی و بیرونی وفق میدهد،تعبیر کرد.
این تبدیل میتواند تمامی و یا بخشی از تغییرات زیر در ساختمان باشد:
- – کنترل هوشمندانه روشنائی بر اساس زمان، میزان شدت نور طبیعی ونیز حضور ویا عدم حضور ساکنین.
- – کنترل هوشمندانه سرمایش وگرمایش وتهویه فضا بر اساس زمان، دماي هواي بیرون، فصل سال،حضور ویا عدم حضور ساکنین ونیز کیفیت هواي داخل
- – کنترل هوشمندانه موتورخانه تاسیسات بر اساس نیاز واقعی ساختمان و زمان بهره برداري از فضا
- – یکپارچه سازي سیستم کنترل روشنائی، سیستم کنترل سرمایش و گرمایش وسیستم کنترل موتورخانه در قالب یک سیستم یکپارچه وهماهنگ
صفحه کنترل مرکزي
با یک صفحه کنترل مرکزي شما قادر به کنترل هوشمند تمامی دستگاههاي موجود در ساختمان و آگاهی از وضعیت کارکرد آنها هستید. صفحه نمایش مجهز به تکنولوژي لمسی (Touch Screen) است که به راحتی در استفاده از آن می افزاید و براي استفاده احتیاج به وسیله ورودي دیگري نمیباشد.
کنترل با استفاده از امواج رادیویی
با استفاده از این تکنولوژي امکان کنترل ساختمان هوشمند بصورت بی سیم (Wireless) وجود دارد. وسیله کنترلی میتواند یک Tablet PC ،PDA و یا یک Remote Control ساده رادیویی باشد. مزیت اصلی استفاده از RF نسبت به IrDA (تکنولوژي بکار رفته در کنترلهاي تلویزیون) کارکرد از مسافتهاي طولانی تر و عدم نیاز به دید مستقیم است.
کنترل از راه دور
ساختمان هوشمند امکان اطلاع یافتن از وضعیت کنونی و کنترل ساختمان را از راه دور محیا
میکند. شما میتوانید با استفاده از SMS ، تلفن گویا (Call Center) و یا از طریق اینترنت از این امکان بهره مند شوید.
سناریو
سناریو به معناي انجام گروهی از کارها فقط با فشار دادن یک دکمه یا یک لمس بروي صفحه کنترل است. راحتی و سرعت در ایجاد فضاي مناسب هدف اصلی استفاده از سناریو ها میباشد.
اتوماسیون
ساختمان هوشمند در جهت ایجاد راحتی براي شما، کنترل برخی از امور روزمره و تکراري را به دست گرفته و براي شما آسایش بیشتري به ارمغان میآورد. عملکرد خودکار سیستم میتواند شامل کارهاي از پیش تعیین شده باشد یا با استفاده از سنسورهاي دما، نور، باد، باران، سنجش رطوبت و سنسور تشخیص حضور شخص و … شرایط را بصورت بهینه تنظیم نموده و یا اخطارهاي لازم را اعلام نماید
سیستم مدیریت هوشمند ساختمان یا Building Management System چیست
سیستم مدیریت هوشمند ساختمان ، به مجموعه سخت افزارها و نرم افزارهائی اطلاق میشود که به منظور مانیتورینگ وکنترل یکپارچه قسمتهاي مهم و حیاتی درساختمان نصب میشوند
سیستم مدیریت هوشمند ساختمان سیستمی است که در آن با استفاده از آخرین تکنولوژي هاشرایط و امکانات ایده آلی براي ساکنین فراهم می گردد و همزمان با آن مصرف انرژي نیز در ساختمان بهینه می شود.
اجزاء سیستم مدیریت هوشمند ساختمان
